“Ədəbiyyat səyyahları” saytı Böyük Azərbaycan şairi M.Füzulinin 530 illiyinə həsr olunmuş müsabiqədə hekayə üzrə qalibin əsərini təqdim edir
Analıq hissinin melanxoliyası
“Anam… Mənim dünyamın əvəzolunmaz qəhrəmanı, haqqı ödənməz təravətli çiçəyim, cənnəti ayaqlar altında olan qadınım… Mənim cənnətim. Baxıram mərmər daşlar arasından bir daha sənə. Necə də gözəlsən. Sən mənim anamsan!”
“Mənim görünməyən qəhrəmanım!”
Anamla tanışlığımız 13 yaşıma qədər olmuşdu. Axı hər uşaq anasını tanımağa cəhd edir və həqiqətdə tanıdığı zaman onu daha da sevməyə başlayır. Mən də onu ilk dəfə 13 yaşımda tanıdım. O günə qədər anam dünyanın ən mükəmməl qadını, sevginin əyani tərənnümü, yalanlarımda gizlətdiyim yeganə gerçəyimə çevrilmişdi. O zamana qədər danışılan bütün nağıllara inanırdım. Anamın bəzədiyi nağıllar da bir başqa olurdu həmişə… Kafkanın dediyi kimi “sən mənim üçün hər şeydə yeganə ölçü vahidi idin”. Ta ki dəyişim nöqtəsinə gəlib çatana kimi, aldığım hər nəfəsi mənə zindan etməmişdən əvvəl… Mən sənsiz də yaşaya bilirəm, sənsiz də yaşayacağam. Mən səninlə var olmuşdum, sənsiz yox olacağam. Axı bu əsgi parçası sənin nəyindir ki? Danışan əmək aləti, yeriyən silah, canlı bomba, zərərverici həşərat, ömürlük peşmanlıq, suya qatılmış zəhər, çarəsi olmayan xəstəlik idim mən. Arzu sahilində tikdiyim bütün saraylarımı başıma yıxdın. Əsirgədiyin mərhəmətini kimdən diləndim deyə düşünürsən hə? Mən getdiyim hər yerdə səni axtardım. Balaca uşaq öz anasını tapa bilməyəndə ağladığı kimi mən də səni qəlbimdə axtarıb gözyaşlarımda tapdım. O zaman heç təəccüblənmədim, çünki qoyduğum yerdə idin. Axı mənim səndəki yerim heç zaman dəyişmədi. Mənə haqqın halal deyil demişdin. Uşaqların haqqı olmurmuş, anacan. İllər boyu heç cür vermədiyin haqqını öldükdən sonra da vermədən getdin. Mən yenidən çirkli dəniz qoynunda gecələməyə məcbur oldum. Artıq düşünə bilmirəm, xəbərin var? Səni sevdiyim gündən özümü unutmağa başladım. Mən səni həm sevirəm, lakin sevdiyim qədər də nifrət edirəm. Həsrətlə baxdığım sevgi pəncərələrindən nifrət dilənirəm. Artıq neçə illərdir ki, düzgün qidalanmır, ac qalıram. Bütün ağır işləri görür, amma yeyə bilmirəm. Atamın siqaret çəkməsinə uzaqdan tamaşa edir, yazıq kişinin də halına acıyıram. Bəs mən? Mən nə edirdim? Səhərlər sən ayılmayasan deyə barmaq uclarımda evdən çıxar, dərs bitəndən 1 saat sonra evə gələrdim. Nə qədər gec gəlirdimsə bir o qədər də az ağlayırdım çünki. Bir dəfə şişmiş gözlərimlə qəfildən yuxudan oyandım. Bəzən günün yarısında yuxudan oyanır, ətrafda nə baş verdiyini, saatın neçə olduğunu, səhər ya da axşam olmasını ayırd edə bilmədiyim vaxtlar olurdu. Bu axşam da belə anlardan biri idi. Ayılanda “zibil” sözü qulaqlarımda çınladı. Nə olduğunu anlaya bilmədən yerimdən qalxaraq anamın olduğu qapıya astaca yaxınlaşdım, dayanıb qapı arasından ona baxdım. Nə isə danışırdı, amma nə olduğunu heç cür anlaya bilmirdim. Uzun söhbətin sonunda deyilən bütün sözlərin mənə məxsus olduğunu anladım. Bəlkə də, zibildən daha qiymətli idim, kim bilir. Bəzi uşaqlar analarının gözlərində qəhrəmana, bəziləri isə ömürlük dustağa çevrilirlər. Həmişə əzab verməyi xoşlayardın. Ən çox da sevdiyim şeylər üzərində hakimiyyətini qurar, ən zəif nöqtəmə öz kinini uğurlu bir nişançı kimi tuşlayardın. Sən mənim bu həyatda sahib olduğum ən qiymətli daş-qaş olarkən, ən lazımsız əşyama çevrilmişdin. Həyatımda heç bir rolun yox idi, əhəmiyyətsiz fikirlərim məni sənin yanına uçurar, amma sonra tez də onları geri üfürərdim. Sənə yaxınlaşmaq istəsəm də, edə bilməzdim. Çünki xarakterin üzərinə hopmuş, dəyişdirilməyəcək dözülməzliklərin məni özündən soyutmuşdu. Mənə heç zaman dəstək olmadığın üçün də, çox sağol, çox sağol ki, varlığınla həyatıma rəng qatdın, amma onu tamamilə qara rəngə boyadın. Həyatımı qaraltdın. Sən özlüyündə bütöv bir cahanı təmsil edərkən mənim dünyamda heçlik simvolu oldun. Necə ki, mən sənin gözündə heç kim idim. Fironlara yemək daşıyan qullara ehkam kəsilmiş şeytan nəfsi var idi səndə. İstəməzdin heç zaman uğur qazanmağımı. Çünki gələcəkdə məni öz ayaqları üzərində dayana bilən bir qadın olaraq görəndə güvəndiyin dayaqlarının sarsılmasından qorxardın. Öz ovunun izinə düşən pələngtək məni güdər, sonra diridiri yeməyə hazırlaşardın.
Qarmağına yem taxıb balıq tutmağa hazırlaşan balıqçının hirs və nəfsindən pay almış yırtıcı heyvana bənzəyərdin həmişə. Nifrət dolu gözlərlə süzərdin məni. Yuxarıdan aşağıya doğru. Qəlbin sızlamaz, mənə yandırılıb sonra kənara atılmış əsgitək yanaşar, yanından keçərkən özümü alçaldılmış, rəzil insan kimi hiss edərdim. Yadındadır mı, “haqqım halal deyil” demişdin. Bəs mənim qanlı göz yaşlarımın günahkarı kimdir? Sən, yoxsa mən? Ya da aramızda heç zaman sonu görünməyən dibsiz uçurum, məftillərlə bəzədilmiş “ana-bala” sevgisi? Bunların heç biri məni özündən uzaqlaşdıra bilməzdi, amma artıq sənə qarşı heçnə hiss etmirdim. Bəzi analar vardır ki, doğum yükünün altında çəkdiyi əzabları da hesaba qataraq dünyaya gətirdiyi körpəsini kədər çirkabına atıb öz əlləri ilə diri-diri boğur. Məhz bu zaman belə bir sual yaranır. Cənnət doğurdanmı bütün anaların ayaqları altındadır? Bəli, cənnət anaların ayaqları altındadır, lakin bu cümlədən bütün anlayışını çıxarıb anaları əvəz edəcək söz tapa bilməyəndə doğru nəticə alırıq. Anasız həyatı təsəvvürümə gətirə bilmirdim, amma artıq 2 ildir sənsizəm. Uşaq vaxtı qurduğum xəyalların tən ortasında dayanıb ölümünü ağlıma gətirdikcə ürəyimin yerindən çıxacaq döyüntülərinə qulaq asarkən keçirdiyim həyəcanı indi qəribə bir boşluq əvəz edir. Deşik-deşik etmişdin yaralarımı. Elə bir yara idi ki, dillə təsviri olmayan, sözlə izahı verilməyəcək ana dağından betər nə var dünyada dedirdəcək bir kədər idi bu. Mən sənin ölümünü belə qısqandığım anlarda sən məni necə özünə düşmən etməyi bacarmışdın, ay ana.
Standartı olmayan yuxu
Tanrı gerçəkləri şillə kimi üzümə vurmuşdu. Və mən bir daha yaradılışımdan bəri heç zaman düşünmədiyim şeyləri ağlıma gətirməyə, kürəyimdəki bıçaq izlərini silməyə başlayacaqdım. Bu intibahın başlanğıcı idi. Artıq söykənə biləcəyim tək liman var idi, o da Allaha sığınmaq. Göy üzünün udqunduğu bir vaxtda xəyanət gəmilərimdə yelkən açaraq gəzirdim. Özümü mizrabını itirmiş ovçu kimi hiss edirdim. Düşüncələrim ruhumun ilməsini astaca süzürdü. Evə qayıtdığım yolda ağlıma dünən gördüyüm yuxu gəlmişdi. 2 həftəlik depressiyanın beynimdə qoyduğu izdən törəyən travmalarım iliyimə işləyən ağrılarımla birlikdə məni keçmişə aparırdı. Yuxuda silahla beynimdən vurulmuşdum. Təsəvvür edirsən, anacan, silahla üstümə gələn adama “məni vurma” deyə bilmədən beynimi dağıtmışdı. Yuxuda olsa, nəfəsim kəsilmişdi, heçnə hiss etməmişdim, amma yuxudan ayılıb o insanın sən olduğunu anlayanda boşluğa düşmüşdüm. Bir daha anlamışdım yaşamın nə olduğunu. Əslində ölümdən qorxmayan yeganə insanlardan biri ola bilərdim. Amma o elə bir an idi ki, qalan bütün gücünlə “mən yaşamaq istəyirəm!”, “bir az da yaşayım, söz verirəm, səhvlərimi düzəldəcəm” deyə hayqırdığın zaman kəsiyi idi. Ağlımı da başımdan almışdın, anacan. Mən bu qumarda sağlamlığımı uduzmuşdum.
Son Vida
Sən xəstələnəndə hər hansısa yad bir insanın halının dəyişdiyi kimi hiss edirdim. Mənə nifrət edirdin, bunu hər zaman bilirdim. Yaddaşıma hopmuş isbatı olmayan teoremimə çevrilmişdi. Məni heç vaxt sevmədin, daha doğrusu sevə bilmədin. Aramızdakı əngəl və məsafələr uçurum dərinliyində idi. İstəsəm də sevə bilmirdin məni, mən də səni sevmirdim. Amma sırf məni sevə bilmədiyin üçün sevmirdim səni. Həmişə özümü artıq kimi hiss edirdim, çiyinlərimdə daşıdığım yük qəlbimə də ağırlıq edirdi. Özümü sənin yanında rəsm sərgisinə aid olmayan sənət əsəri kimi hiss edirdim. Arzularımı söndürmüş, külünü ruhuma üfürmüşdün. Mənə güvənməməyinin cəzası mənə çox baha başa gəldi. Bunu sağlamlığımla ödədim. Qəlbimi söküb aldın. Amma bir dəfə də dönüb baxmadın gözyaşlarımın parıltısına. Sən həmişə qışqırdın, bağırdın, hər cür nəlayiq və təhqirəmiz sözlərlə məni alçaltdın. Şəxsiyyətimi heçə saydın, qarşında öz övladın yox, düşmənin var imiş kimi əzdin. Amma hirsin soyumadı, soyumaq bilmədi. Xoşbəxtliyimi bədbəxtliyə çevirdin. Evdən sən oyanmamış çıxar, barmaq uclarımda içəri girər, sənin səs tonunun yaxşı gəldiyi an sevinər, qulaq verərdim gülüşünə. Həyatımın bütün hissələrində əllərinin hənirtisi var idi. Və bu əllər sanki bir ox olub düşüncələrimə batır, xəyallarımı incidirdi. Mənim uşaq duyğularım sənin qorxunla böyüdü. Sənsiz keçən hər qış da mənə baharı xatırlatdı. Kaş doğulmasa idim, ya da doğulub ölsəydim… Əminəm ki, o zaman daha çox sevərdin məni. Ən azından nifrətlə xatırlayacağın məni gözyaşlarında tapardın. Amma mən artıq mənə doğmayan səhərimin günahını səndə görmürəm. Axı sən də
istəməzdin ki, məni dünyaya gətirəsən. Məcburiyyətlər bizi həyati səhvlərə sürükləyir. İndi əllərim titrəyir, gözyaşlarım daşlara hopur. Bir dəfə, yalnızca bir dəfə “qızım, mən sənə güvənirəm” desəydin, bəlkə də, bütün düyünlərim və bağlı qapılarım açılardı. İndi sən yoxsan, amma ay işığı altında saxladığım kirli xatirələrimi sənə miras qoymağa gəlmişəm. Necə ki səndə mənə murdar cəmiyyətin abırsız vətəndaşı kimi yanaşırdın. Mən də bu gün səni yad etməyə gəlmişəm, eyni yerdə, eyni saatda. Əslində buranı xatırlayıram. Bir dəfəsində sən məni amansızcasına döyüb yağışlı və soyuq havada çölə atmışdın. Üzümə çırpılan kitab və paltarlarımla ürəyimizi dəyişdirmişdik. Həmin gün heç üzümə də baxmamışdın, amma mən səningözlərindəki nifrət dənizində boğulmuşdum. Həm də quruya çıxa bilmədən.. Elə o dənizdə də sevgimi, güvənimi həmişəlik basdırmışdım. Mən sənin xəyalına toxunur, necə gözəl ana olduğunu bir daha xatırlayıram. Aramızdakı məftilli tikanları heç zaman qıra bilmədik, bu amansız sükunətin banisini də tapa bilmədim.
Ana – bu adın qarşısında bir qul tək,
Həmişə səcdə də olmaq mənə fəxarətdir,
Onun əliylə bəla bəhrinə yuvarlansam,
Yenə xəyal edərəm, bəzmi-istirahətdir.
Necə gözəl şeirdir, hə, anacan? Cəfər Cabbarlı sanki bütün sevgisini şeirə yansıdıb. Sən də mənə nifrətdən iz qoyub getmisən. Hə, niyə danışmırsan, niyə susursan?! Cavab ver, mənə. Nə idi günahım. Səsin qulaqlarımda çınlayır həmişə. Uşaqlıq çağlarımda da, indi də. Öz adımın yansıması.. Sən o adı dilinə gətirəndə mən yerimdən dik atılır, bütün bədənimə üşütmə düşürdü. Gecələr sənin səsin yanıma gəlir, yorğanımı başımı çəkəndə kənardan dayanıb necə qorxduğuma tamaşa edərək şeytani qəh-qəhələrlə gülür. Bəlkə də, məndən iyrənir o da. Axı mən sənə görə sadəcə kiçik bir ət parçası idim. Həyatıma nüfuz edərək məni qoruduğunu düşünürdün. Amma sən öz əllərinlə məni uçuruma itələdiyinin fərqində deyildin. Soyuq qəbirlər ardından baxacağımızı bilə-bilə hələ də bir birimizi incitməyə, qırmağa davam edirdik. Qırdığımızın ağac kötüyü olduğunu zənn edirik, amma qaranlıq zindanlar altında zülmətə qərq olmuş məsum məhbusların gözlərindəki neçə ümid işığını söndürdüyümüzün fərqində deyildik. Sən mənə heç zaman, heç bir şəraitdə güvənmədin. Mən sənin güvən qırıntılarına sığındım amma. Sən mənim gözümdə artıq çarəsi olmayan xəstəliyimsən. Yadına gəlir bir dəfə qolumu sıxaraq qulaqbatırıcı bir səslə qışqırmışdın: “Sən heç kimsən, heç nəsən” Amma sən mənim hərşeyimsən, anacan. Səni sevməsəm də, nifrət etsəm də, yenə də sən mənim hərşeyimsən. Sən
mənim ən qaranlıq tərəfim, üzümə vurulacaq səhvlərimin yer üzündəki göstəricisisən. İndi məhz bu yerdə- qəbirlər arasında 2 doğmatək vidalaşıram səninlə. İlk və son dəfə baxıram əksinə. Anam… Mənim dünyamın əvəzolunmaz qəhrəmanı, haqqı ödənməz təravətli çiçəyim, cənnəti ayaqlar altında olan qadınım… Mənim cənnətim. Baxıram mərmər daşlar arasından bir daha sənə. Necə də gözəlsən. Sən mənim anamsan!
